राम पुकार यादव / सिरहा । नेपालजस्तो भौगोलिक रूपमा विविधता रहेको देशमा पुलहरूले मानिसहरूलाई भौतिक रूपमा मात्र नभई भावनात्मक रूपमा पनि जोड्ने काम गरेका छन्। तर, विडम्बना यो छ कि पुलहरू देशको विकास र समृद्धिको प्रतीक हुने भने पनि नेपालमा सरकारको ध्यान पुलहरूको उचित व्यवस्थापन, मर्मत र निर्माणतर्फ जाँदैन। यस्तो लाग्छ, सरकारको नजरमा यी पुलहरू सिउँडिको फूलजस्तै मात्र भएका छन्—अर्थात्, देख्न आकर्षक तर प्रयोग र महत्वका लागि बेवास्ता गरिएका। कमलाको पुलको कथा यसै बेवास्ताको एउटा दृष्टान्त हो। यो पुल कुनै समय सिरहा र धनुषा जिल्लाको मानिसहरूको आवतजावत, व्यापार र दैनिक जीवनलाई सहज बनाउने माध्यम मात्रै होइन बरु नेपालको मेची देखि महाकाली चाँदनि दोधारा सम्मको मानिसहरूको आवतजावत , ब्यापार , शिक्षा स्वास्थ्य दिनचर्या को माध्यमको परिकल्पना सँगै परियोजना ल्याइएको थियो । तर आज यसको अवस्था जर्जर छ। मधेसको लाइफलाइन मानिने हुलाकी सडक अन्तर्गत सिरहा र धनुषाको बिच रहेको कमला नदिको पुल निर्माणले ग्रामिण क्षेत्रका बासिन्दाको जिवन स्तरमा एक कोल्टो फेरेको जस्तै हुन्थ्यो र राज्यको अर्थतन्त्रमा पनि टेवा पुगिने थियो । तर यस्ता पुलहरूको मर्मत सम्भार नगर्दा, स्थानीय जनताको जीवन कष्टकर बनेको छ, विकास र समृद्धिका सम्भावनाहरू पनि अवरुद्ध भएका छन्। सरकारको विकासका प्राथमिकताहरू हेर्दा, धेरैजसो बजेट ठूला सहरमा केन्द्रित देखिन्छ। ग्रामीण भेगका संरचनाहरू, जस्तै—कमलाको पुल, प्राथमिकतामा पर्दैनन्। यस्ता ठाउँहरूका जनतालाई झेल्नु परेको समस्या सरकारलाई 'कम महत्त्वपूर्ण' लाग्न सक्छ। तर, यस्तो सोच दीर्घकालीन रूपमा देशको समग्र विकासका लागि बाधक हुन्छ। कमलाको पुलको अवस्था सुधार्न सरकारका केही ठोस कदम आवश्यक छन्। पहिलो, ग्रामीण भेगका पूर्वाधारलाई प्राथमिकतामा राखी योजनाबद्ध तरिकाले बजेट विनियोजन गर्नुपर्छ। दोस्रो, स्थानीय जनताको प्रत्यक्ष सहभागितामा मर्मत र निर्माणका कामहरू सम्पन्न गर्नुपर्छ। तेस्रो, समय-समयमा यस्ता संरचनाहरूको अनुगमन र मर्मत सम्भारलाई निरन्तरता दिनुपर्छ। पुल मात्र यातायातका साधन होइनन्; तिनीहरू विश्वासका सेतु पनि हुन्। कमलाको पुल जस्तो संरचनाको महत्त्व बुझेर सरकार सचेत हुन सकेमा मात्र ग्रामीण भेगका जनताको विश्वास जित्न सकिन्छ। नभए, यस्ता पुलहरू सरकारको नजरमा सधैं 'सिउँडिको फूल' जस्तै मात्र रहनेछन्—सुन्दर तर बेवास्ता गरिएको। त्यसैले , कमलाको पुल केवल एउटा भौतिक संरचना नभई राज्य र जनताको बीचको सम्बन्धको प्रतीक हो। सरकार र सम्बन्धित निकायहरूले यसतर्फ गम्भीर ध्यान दिन नसक्ने हो भने, ग्रामीण क्षेत्रमा विकासको सपना केवल सपना नै रहिरहनेछ। त्यसैले, अब पनि समय छ—कमलाको पुलहरूलाई सिउँडिको फूलमा सीमित नगरी देशको समृद्धिको आधार बनाऔं।
प्रतिक्रिया दिनुहोस
Copyright © 2019 / 2024 - Pradeshtimesdainik.com - All rights reserved